Eenzaamheid als gevolg van afstand & adoptie

Eenzaamheid als gevolg van afstand en adoptie

Blog in het kader van de Week van de Eenzaamheid: 28 september - 4 oktober 2023

Meer dan een miljoen mensen in Nederland voelen zich eenzaam. Bij eenzaamheid denken we vaak aan alleen zijn, maar je kunt je ook eenzaam voelen met (veel) mensen om je heen. Wat is eenzaamheid eigenlijk? Eenzaamheid is het gevoel van niet verbonden zijn.

Veel geadopteerden herkennen dat gevoel, het gevoel van niet verbonden zijn. Ook al hebben veel geadopteerden een rijk sociaal leven, geven zij gelijktijdig aan dat zij zich niet kunnen verbinden en zich eenzaam voelen. Dit komt onder andere omdat de samenleving (en vaak ook de geadopteerde zelf) niet kunnen beseffen wat het werkelijk betekent om geadopteerd te zijn.

Adoptie betekent niet alleen een nieuw begin, maar ook een groot verlies. Om geadopteerd te kunnen worden, hebben geadopteerden eerst alles moeten verliezen. Hierbij kun je denken aan het verlies van je (voor)ouders, je land, je cultuur, je identiteit en jezelf. Door de scheiding van hun moeder verliezen de meeste geadopteerden ook de verbinding met zichzelf. Veel geadopteerden ervaren dat zij zich nergens echt thuis voelen of het gevoel hebben nergens echt bij te horen.

Het verlies, het stille verdriet dat vaak niet (h)erkend wordt, zorgt ervoor dat geadopteerden zich, ondanks hun succesvolle en liefdevolle leven, vaak eenzaam voelen. 

Deze scheiding tussen moeder en kind vindt in de meeste gevallen plaats in de fase van het ik-bewustzijn, waarin het kind nog geen onderscheid kan maken tussen de moeder en zichzelf. De scheiding kan in het onbewuste worden ervaren als een splitsing van het zelf, met als gevolg dat het kind zijn hele leven op zoek is naar het herstellen van de heelheid.

Daarbij komt het gebrek aan het vermogen om te communiceren. Omdat het verlies meestal heeft plaatsgevonden in een pre-verbale fase of in een andere taal, kunnen geadopteerden hun gevoelens vaak minder goed duiden of vinden zij het moeilijk om hierover te communiceren (met zichzelf en met anderen). Ook dit draagt bij aan de eenzaamheid.

Geadopteerden kunnen dit verlies meestal niet herinneren. Toch merken we dat de oorsprong (DNA) en de (traumatische) ervaringen aan het verlies opgeslagen blijven in het lichaam. Geadopteerden leven in een land, op een plek, in een familiesysteem en met een identiteit die oorspronkelijk niet van hen is. Dit zorgt ervoor dat zij naast de liefde en het geluk die zij voelen, ook eenzaamheid en verdriet ervaren.

Ook het positieve frame rondom adoptie, het bewustzijn van de financiële lasten die de adoptieouders hebben gedragen, en de loyaliteit naar zowel de ouders (van oorsprong) als de adoptieouders maken dat geadopteerden de gevoelens van gemis en verlies wegduwen. Want er is maar zo'n kleine groep mensen die heeft ervaren om na een scheiding van zijn of haar moeder, vader, familie van het ene land naar het andere land te worden verscheept zonder ouders, zonder uitleg.

Eenzaamheid als gevolg van afstand en adoptie betekent voor veel geadopteerden dat je vaak nog niet het vermogen hebt om met anderen te kunnen delen wat de impact van jouw afstand en adoptie is op jou en jouw leven. Dat je een voortdurend verlangen hebt naar iets of iemand dat er misschien was of misschien wel nooit is geweest. Dat je je eigen gevoelens en emoties niet kan voelen of (h)erkennen. Dat je opgroeit tussen mensen waarmee jij je niet kan identificeren of in een land waar niet jouw oorsprong ligt. Leven met een identiteit die niet van jou is, in combinatie met een levenslange zoektocht naar jouw afstammingsgegevens. In de spiegel zoeken naar gelijkenis of je afvragen wat jij en/of je kinderen van je ouders hebben meegekregen. Je niet bewust zijn dat jij jezelf bent verloren om vervolgens een levenslang proces aan te gaan om de verbinding met jezelf te herstellen. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Tegelijkertijd proberen geadopteerden om de eenzaamheid, het verlies en het verdriet controleerbaar te houden zodat ze nog kunnen genieten van al het moois dat ze hebben weten op te bouwen in dit verkregen leven.

Net als in de samenleving geldt bovenstaande natuurlijk niet voor alle geadopteerden. En zijn er nog veel meer andere doelgroepen waarbij eenzaamheid een deel van het leven is. 

Omdat ik de afgelopen jaren deze ervaring bij mezelf en bij andere geadopteerden heb mogen ervaren, gezien en/of gehoord, wil ik via deze weg, tijdens de Week van de Eenzaamheid, ook aandacht vragen voor de geadopteerden die zich (af en toe) eenzaam voelen.

Bedankt voor je aandacht,

Bina

Afbeelding via Pinterest: J. Angel Lozanno